Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin enerji arz güvenliği, dışa bağımlılığın azaltılması, nükleer ve yenilenebilir kaynaklarda yeni yatırımlar ile çok katmanlı bir enerji stratejisi yürüttüğünü söyledi.
Raşit Kırkağaç
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin artan enerji talebini karşılamak, enerji ithalatını azaltmak ve arz güvenliğini güçlendirmek amacıyla kapsamlı bir dönüşüm programı yürüttüğünü belirterek, “Türkiye artık hem üretici hem ticaret merkezi kimliğiyle enerjide yeni bir döneme girmiştir.” dedi.
“IRAK KALKINMA YOLU ENERJİ HATTINA DÖNÜŞECEK”
Bakan Bayraktar, Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı’nın faal olduğunu, Irak’ın ürettiği petrolün büyük kısmını Basra üzerinden ihraç ettiğini hatırlattı.
Ancak tek bir ihracat güzergâhına bağlı kalmanın riskler taşıdığına dikkat çeken Bayraktar, “Irak Kalkınma Yolu Projesi’nin enerji boyutunu da geliştiriyoruz. Basra’dan Silopi’ye uzanacak doğal gaz, petrol ve elektrik hatlarıyla bölgesel arz güvenliği sağlanacak” dedi.
Bayraktar, bu hattın Türkiye için arz güvenliği, Avrupa ülkeleri için ise pazara erişim açısından stratejik değer taşıdığını belirterek, Irak’taki mevcut 15 bin varil/günlük Türk üretiminin artırılacağını ifade etti.
“LNG STRATEJİMİZ ESNEK, YENİDEN SATIŞ HAKKIMIZ VAR”
LNG tedarikinde maliyet ve esneklik dengesine önem verdiklerini söyleyen Bayraktar, “ABD’den neden pahalı LNG alalım? Dünyada dört ana fiyat merkezi var, bunların en ucuzu Henry Hub. Biz ABD LNG’sinin bollaşmasıyla birlikte 2027 sonrası için en uygun teklifleri aldık.” dedi.
Türkiye’nin 43 milyar dolarlık, 143 milyar metreküplük anlaşmalar imzaladığını vurgulayan Bayraktar, “Bu anlaşmalar yalnızca gaz tedarikini değil, fazla gazı başka ülkelere satma hakkını da içeriyor. 2016’dan bu yana uyguladığımız stratejiyle gazlaştırma kapasitemizi beş kat artırdık.” diye konuştu.
“TÜRKMENİSTAN GAZINDA 27 YILLIK HEDEFE YAKLAŞIYORUZ”
Türkmenistan gazının Türkiye’nin enerji gündeminde 27 yıldır yer aldığını belirten Bayraktar, “İdeal senaryomuz Hazar geçişli boru hattı. Ancak şu an İran üzerinden swap modeliyle gaz akışını sağlıyoruz. Hedefimiz bu miktarı 1,3 milyar metreküpten 3 milyar metreküpe çıkarmak.” ifadesini kullandı.
“RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI ENERJİ ALTYAPISINI TEHDİT EDİYOR”
Bakan Bayraktar, Rusya-Ukrayna savaşının enerji altyapı projeleri açısından ciddi riskler oluşturduğunu belirterek, “Bizi doğrudan etkileyebilecek en önemli risk, Rusya’dan gelen boru hatlarında yaşanabilecek kesintilerdir. İnşallah böyle bir durum yaşanmaz.” dedi.
“BEYLİKOVA NADİR TOPRAK ELEMENTLERİNDE DÜNYADA İKİNCİ BÜYÜK SAHA”
Bayraktar, Türkiye’nin enerji dönüşümünde nadir toprak elementleri (NTE) alanında da iddialı olduğunu belirterek, “ABD ile yaptığımız son anlaşmalar nükleer teknolojiyle ilgilidir; NTE satışı söz konusu değildir.” dedi.
2021’de Beylikova sahasında pilot tesis kurulması kararı aldıklarını hatırlatan Bayraktar, “Bu saha, Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi rezervine sahip. 2024’te saflaştırma üretimine başladık, şimdi ikinci fazda endüstriyel ölçekte üretim tesisine geçiyoruz.” diye konuştu.
Bayraktar, Beylikova’daki toryum rezervinin Türkiye’ye nükleer yakıt alanında stratejik avantaj sağladığını belirterek, “Toryum rezervimizle nükleer yakıt döngüsüne gireceğiz. Çin, Kanada ve Avustralya ile teknoloji iş birliklerimiz sürüyor.” dedi.
“YERLİ ÜRETİMLE SANAYİYE GÜÇ KATIYORUZ”
Güneş ve rüzgar enerjisinde yalnızca kapasiteyi değil, teknoloji sahipliğini de hedeflediklerini vurgulayan Bayraktar, “Biz sadece enerji üretmek istemiyoruz; bu teknolojiyi de Türkiye’de üretelim istiyoruz. Belki kısa vadede biraz daha maliyetli olabilir ama uzun vadede ülkemize büyük katma değer sağlar.” dedi.
Bayraktar, bu stratejiyle 50 binden fazla kişiye istihdam sağlayan yenilenebilir enerji ekipman sanayisi oluştuğunu belirterek, “Artık kendi panellerimizi, türbinlerimizi üreten bir ülkeyiz.” ifadesini kullandı.
“ELEKTRİKLİ ARAÇLAR VE BATARYA TEKNOLOJİLERİ YENİ BİR SANAYİ ALANI OLACAK”
Elektrikli araçların dünya genelinde hızla yaygınlaştığını belirten Bayraktar, “Bugün dünyada satılan her dört araçtan biri elektrikli. Bu dönüşüm, depolama ve batarya teknolojilerindeki ilerlemeyle daha da hızlanacak.” dedi.
Bayraktar, bu sürecin kritik madenlere olan ihtiyacı artırdığını belirterek, “Lityum, bakır, nikel, nadir toprak elementleri gibi minerallerin işlenip sanayiye kazandırılması önümüzdeki dönemin ana hedefi olacak.” diye konuştu.
“ENERJİ POLİTİKAMIZ DENGELİ VE TUTARLI”
Küresel enerji krizlerinin birçok ülkeyi yeniden kömüre yönelttiğini hatırlatan Bayraktar, “Biz Türkiye olarak çok daha dengeli bir çizgide ilerliyoruz. Arz güvenliği, dışa bağımlılığın azaltılması ve 2053 net sıfır emisyon hedefini birlikte yürütüyoruz.” dedi.
Bakan Bayraktar, bu süreçte kömür, doğal gaz, nükleer ve yenilenebilir kaynakların bir arada değerlendirildiğini vurguladı.
“AKKUYU’DA İLK REAKTÖR 2026’DA DEVREYE GİRECEK”
Türkiye’nin nükleer enerji yolculuğunun 1950’li yıllarda başladığını hatırlatan Bayraktar, “Akkuyu Nükleer Güç Santrali, bu 70 yıllık sürecin en büyük adımıdır. 2026’da ilk reaktörümüzü devreye alacağız.” dedi.
Bayraktar, pandemide yaşanan gecikmelere rağmen çalışmaların hızla sürdüğünü belirterek, “Cumhurbaşkanımızın liderliğinde süreci hızlandırıyoruz. Akkuyu devreye girdiğinde, Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayacak.” ifadelerini kullandı.
Bakan Bayraktar, 2050’ye kadar Türkiye’nin 14–15 bin MW büyük ölçekli ve 5 bin MW küçük modüler reaktör (SMR) kapasitesine ulaşmasının hedeflendiğini vurguladı.
“NÜKLEER ENERJİ KÜRESEL ARZIN VAZGEÇİLMEZİ OLACAK”
Bayraktar, dünya genelinde 31 ülkede 416 reaktörün faal olduğunu, 63 reaktörün inşa halinde bulunduğunu hatırlatarak, “Bunlardan dördü Türkiye’de. Nükleer enerji artık küresel elektrik arzının vazgeçilmez bir unsuru haline geliyor.” dedi.
Bayraktar, Amazon, Microsoft ve Meta gibi teknoloji devlerinin de veri merkezlerinin enerji ihtiyacını karşılamak için özel nükleer santral projeleri üzerinde çalıştıklarını hatırlatarak, “Yapay zekâ, veri merkezleri ve elektrikli araçlar, nükleer enerjiyi yeniden vazgeçilmez kıldı.” diye konuştu.
Türkiye’nin Akkuyu, Sinop, Trakya ve SMR projeleriyle nükleer ligde yer alacağını belirten Bayraktar, “2053 hedeflerimiz doğrultusunda enerjide tam bağımsız Türkiye vizyonumuzu adım adım gerçekleştiriyoruz.” dedi.
